Op 30 oktober waren de Algemene Beschouwingen. Hieronder staat het betoog van Connect Wageningen-fractievoorzitter Rani Temmink
Afgelopen lente hebben we voor het eerst onze blik kunnen werpen op de plannen van de huidige coalitie voor de komende 4 jaar. Het coalitie akkoord zat bomvol met ambities en straalde passie uit over duurzame en sociale onderwerpen. Er werd ook aangekondigd dat de coalitie de aankomende 4 jaar ook de niet-coalitie voldoende ruimte wilt geven en daar was zelfs een budget voor opgenomen. Ook waren er een aantal ambities opgenomen die alleen in ons verkiezingsprogramma stonden en er word in gezet om transparant te zijn tegenover onze medeburgers. Wij waren erg blij met al deze geluiden van gezamenlijk werken aan de toekomst van Wageningen.
De programma begroting is voor een groot deel de uitwerking van het coalitieakkoord en gaat ook voor een groot deel door op het voorgaande beleid. Één van de belangrijkste verbeteringen die wij zien is het incorporeren van SMART-heid, dit is zeer belangrijk als je na afloop zorgvuldig wilt evalueren op verschillende vlakken. Verder zijn wij van mening dat er, ondanks de vele ambities en activiteiten, weinig echte baanbrekende activiteiten worden ondernomen. Mede natuurlijk door de grote verhoging van het aantal activiteiten maar geen evenredige verhoging van het gemeentelijke budget. Hoewel de wethouder er vertrouwen in heeft dat het gaat lukken en wij best van vertrouwen in de wethouder uit willen gaan, maken wij ons ernstig zorgen over welke invulling het woord ‘samen’ nu gaat krijgen. Want genoemde punten opnemen van de niet-coalitie is niet hetzelfde als het betrekken bij de vormgeving en oplossingen uitwerken van het genoemde punt. Wij vinden het dan ook jammer dat we bijvoorbeeld niet zijn betrokken bij het prioriteren van de programma’s. Let dus wel op welke definitie van ‘samen’ je wilt aanhouden.
Samen geldt namelijk ook voor iedereen die Wageningen z’n thuis wilt maken. Door de constante instroom van nieuwe (inter)nationale inwoners ziet Connect Wageningen het belang in van een dynamische microsamenleving. De stad Wageningen mag zich oprecht profileren als ideale miniatuur van de wereld. Een smeltkroes van allerlei individuen met een breed scala aan culturen en achtergronden. Om goed samen te leven loont het om de Nederlandse en de Engelse taal te beheersen. Wij zien graag de inzet om Nederlandse taalcursussen te bieden aan bijvoorbeeld kenniswerkers, expats, en partners van PhDers. Want het aanbod van de universiteit is alleen toegankelijk voor studenten. Dit zou niet alleen sociaal en open zijn maar ook de integratie en cohesie in onze stad verbeteren. Zo zien wij ook veel baat bij een internationale school. Dit geeft een kind een goede start voor de toekomst met het leren van nieuwe talen maar ook door het en omgaan met verschillende culturen.
Naast de integratie van nieuwkomers willen we ook de verwelkoming van studenten in onze stad verbeteren door actiever met de kamercrisis om te gaan. We hebben een goed gesprek gehad met de wethouder die open staat voor ideeën en er ook mee aan de slag wilt gaan. Uit de begroting blijkt dat er wordt bijgebouwd. En dat is zeker mooi. Maar dat is ook precies waar het op staat. Er wordt bijgebouwd. Punt. Niet meer en niet minder. Geen actief beleid om creatieve oplossingen te bedenken, om antikraak beleid wat aan te passen en leegstaande gebouwen gereed te stellen zonder torenhoge huur te vragen. Geen woonboten aan de Rijn of de vraag aan Wageningers of ze een student in hun huis kunnen nemen. Het beleid is nu wachten tot steen… op steen… op steen gelegd wordt en als er vragen gesteld worden dat afhandelen met woorden dat er gebouwd wordt. Echter moeten we niet met z’n allen gaan zitten kijken hoe een muurtje gemetseld wordt, maar actie ondernemen want momenteel lopen nu nog steeds schrijnende zaken rond. Zo stond laatst een hoogzwangere vrouw uit Ethiopië met haar man op de stoep van een studentenhuis om een kamer onder te huren. De studente ging een maandje naar Mexico en dacht dat ze alleen een jonge vrouw als onderhuurder kreeg. Maar nu was het een 8 maanden zwangere vrouw met haar man, (…) en na dat maandje in Mexico kon het best wel zo zijn dat ze 3 personen kon aantreffen in haar kamertje. De nood is hoog, en dan heb ik het nog niet eens gehad over de overgrote meerderheid die deze zomer ook met bijbouw geen onderdak geboden zou kunnen worden. Waar blijft de actie?
En telkens je onderdak weer moeten zoeken of elke dag honderden kilometers in de trein zitten gaat je niet in de koude kleren zitten.
Volgens de Landelijke Studentenvakbond is 75% van de studenten uitgeput en kampt een derde met een burn-out. Dit zijn absurd hoge cijfers voor alleen al studenten. Het is ook nog eens de nummer 1 bedrijfsziekte. Als echte kennisstad moet je toch onderkennen dat het een probleem is waar aan gewerkt moet worden. Onze economie draait op onze mensen en hun gezondheid. Het is daarom van vitaal belang dat moderne gezondheidsklachten door stress, burn-outs en depressies zoveel mogelijk voorkomen worden. Het probleem is complexer en omvangrijk genoeg om niet zomaar onder een ander onderwerp in het sociaal domein te schuiven aangezien de consequenties jaren door kunnen gaan zonder een daadwerkelijke genezing te bereiken. In Wageningen is dit niet alleen van belang voor de welzijn van onze mensen maar omdat we een kennisstad zijn, kan het ook een grote impact hebben op onze economie.
Want aan de economie van Wageningen kan wel wat gesleuteld worden.
Als je Wageningen als stad vergelijkt met een klein aantal andere gemeentes van vergelijkbare grote in Gelderland, zijn er geen gemeentes te vinden die minder aan economie uitgeven dan wij. Gemeentes als Lingewaard en Nijkerk geven op een vergelijkbare totaalbegroting zelfs 10x zoveel uit aan economie en krijgen ook 20x zoveel binnen als Wageningen op het gebied van economie.
Wij denken niet dat wij alle zeilen moeten bij zetten, maar we moeten wel kansen pakken waar die zich voordoen. Wij zijn duurzaam, sociaal en innovatief aan het experimenteren maar zien geen kansen om hiervan te profiteren. Bijvoorbeeld, de interesse van een duurzaam gemeente huis was groot, maar om een verdienmodel eraan te verbinden is toen bij niemand opgekomen. En het wordt nu echt tijd om daarover na te gaan denken. Want we hebben nu een gat in onze begroting die we proberen te dichten door bij een potje van de overheid wat geld te vragen en met wat duimen draaien en wat klavertjes vier die binnen te slepen. Hoe wil je de komende jaren het sociaal domein hoogwaardig houden en investeren in duurzaamheid als je telkens op deze potjes moet teren met de kans dat het een keertje goed mis gaat. Gaan we dan de hondenbelasting nog hoger maken terwijl we het merendeel gewoon doorsijpelen naar andere projecten? Wachten we nog jaren tot de begroting sluitend is om dan te realiseren dat we totaal geen reserves hebben om iets moois te maken van de renovatie van de Grebbedijk? Het wordt hoog tijd dat we gaan kijken of er ook iets te verdienen valt met de progressiviteit van onze stad. Het is een vruchtbare grond om veel innovaties een kans te geven en het hele land te laten mee leren met deze eerste stappen in de transitie. Wij willen laten zien dat er ook verdient kan worden op een groene economie.
Om samen te vatten, concrete aspecten van de begroting die wij belangrijk achten, zijn ten eerste de integratie van onze nationale en internationale inwoners met Wageningen. Als tweede, het huidige huisvestingsdrama. Als derde, extra aandacht voor stress, burn-outs en depressies. Je medemens, in een negatieve spiraal beweging, een zwarte emotionele afgrond in zien vallen is niet iets wat je elkaar toewenst. Als vierde willen we budget vrijmaken voor de ontwikkeling van de Grebbedijk zodat we meer kunnen ontwikkelen dan alleen een dijkverzwaring. En als laatste willen we meer aandacht voor het economische beleid van Wageningen, zeker nu we met een gat in de begroting zitten en er veel grote plannen voor de deur staan zonder aandacht voor een terugverdienmodel.
Connect Wageningen probeert altijd vanuit een positief kritische visie constructief mee te denken, concreet hopen wij dat het college onze opmerkingen meeneemt als opbouwende kritiek. Voor de raad: wij zullen komen met een amendement om de hondenbelasting eerlijker te verdelen, geld te reserveren voor de grebbedijk en om het onderwerp stress goed te versleutelen in de begroting.
